Η ουσία της διαδικασίας υποτίμησης και των συνεπειών της μελετάται συνεχώς και αναλύεται από τους κορυφαίους χρηματοδότες και οικονομολόγους των χωρών του κόσμου. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι απλοί πολίτες θεωρούν αυτό το φαινόμενο ως εκδήλωση της οικονομικής κρίσης. Αλλά αυτό είναι μια λανθασμένη αντίληψη. Παρά το γεγονός ότι η υποτίμηση συνεπάγεται μείωση της αξίας του εθνικού νομίσματος, οι κεντρικές τράπεζες πολλών χωρών το χρησιμοποιούν ως εργαλείο για τη διαχείριση των ταμειακών ροών.
Περιεχόμενο υποτίμησης
Η έννοια της «υποτίμησης» εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ευρωπαϊκές χώρες κατά τη διάρκεια του χρυσού προτύπου, όταν κάθε χαρτονομίσμα είχε μια σταθερή ονομασία χρυσού κάτω από αυτό. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, σημειώθηκε σταδιακή εκροή χρημάτων από την κυκλοφορία χωρών, που ήταν απαραίτητα για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του στρατού. Οι κορυφαίες τράπεζες εξέδωσαν μεγάλο αριθμό νέων τραπεζογραμματίων, αλλά τα αποθέματά τους σε χρυσό δεν επιβεβαιώθηκαν πλέον, γεγονός που οδήγησε στο πρώτο κύμα υποτίμησης.
Σήμερα, αυτό το φαινόμενο στη χρηματοοικονομική σφαίρα σημαίνει την υποτίμηση του εθνικού χρήματος σε σχέση με τα νομίσματα άλλων χωρών. Και αν δώσουμε έναν απλό ορισμό, τότε με υποτίμηση, το ξένο νόμισμα είναι πιο ακριβό από πριν, και για να το αγοράσετε, πρέπει να πληρώσετε περισσότερα ρούβλια. Για παράδειγμα, αν στις αρχές του 2014 το δολάριο είχε αξία περίπου 32,50 ρούβλια, τότε μετά από 11 μήνες η αξία του είναι 46,50. Κατά συνέπεια, η υποτίμηση το 2014 ήταν 43%.
Μορφές υποτίμησης
Υπάρχουν δύο κύριες μορφές υποτίμησης:
- ανοιχτό, υπονοώντας την επίσημη αναγνώρισή του από την κεντρική τράπεζα και ειδοποιώντας τους πολίτες της χώρας για την πραγματική μείωση της αξίας των εθνικών χρημάτων ·
- κρυφό, ανεξέλεγκτο, το οποίο προκύπτει ανεξάρτητα κατά τη διάρκεια των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στην οικονομική και πολιτική σφαίρα του κράτους.
Οι λόγοι για την κρυφή υποτίμηση είναι οι πληθωριστικές αυξήσεις, τα ανεπαρκή αποθέματα χρυσού της χώρας, καθώς και το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η ίδια η υποτίμηση μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα. Για παράδειγμα, η φθορά του εθνικού νομίσματος συμβάλλει στη μείωση των αγορών αγαθών που εισάγονται από άλλες χώρες. Λόγω αυτού, η ζήτηση για το προϊόν της κρατικής της παραγωγής αυξάνεται και, ως αποτέλεσμα, η νομισματική μονάδα του κράτους ενισχύεται.
Συνέπειες της διαδικασίας υποτίμησης
Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις συνέπειες της υποτίμησης, καθώς είναι μάλλον ασαφείς. Αφενός, εάν η κατάσταση δεν διαχειρίζεται σωστά, μπορεί να βλάψει την οικονομία της χώρας και, αφετέρου, να την αναζωογονήσει και να οδηγήσει σε σταδιακή ανάπτυξη.
Οι θετικές συνέπειες της υποτίμησης για την οικονομία και την οικονομία της χώρας είναι:
- αύξηση των εξαγωγικών πράξεων ·
- κυρίαρχη κατανάλωση του εθνικού προϊόντος ·
- αύξηση του ΑΕΠ και του ΑΕγχΠ ·
- μείωση των δαπανών του αποθεματικού χρυσού της χώρας ·
- λήψη μέτρων για την αποτροπή κερδοσκοπίας νομισμάτων.
Μια βελτίωση σε αυτούς τους δείκτες μπορεί να συμβεί μόνο εάν οι κορυφαίοι εμπειρογνώμονες και αναλυτές της χώρας παρακολουθούν συνεχώς την πρόοδο της διαδικασίας υποτίμησης του 2015. Αλλά εάν αυτό το φαινόμενο προέκυψε αυθόρμητα ή ως αποτέλεσμα λανθασμένων ενεργειών κορυφαίων τραπεζών, τότε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά φαινόμενα:
- υποτίμηση των νομισματικών επενδύσεων των απλών πολιτών σε τράπεζες και απώλεια της εμπιστοσύνης τους στο κρατικό νόμισμα ·
- αύξηση της τιμής των εισαγόμενων αγαθών και πιθανό έλλειμμα που μπορεί να προκύψει απουσία κατάλληλων υποκατάστατων επιχειρήσεων ·
- αύξηση του κόστους των εθνικών αγαθών εάν παράγονται σε ξένο εξοπλισμό ή χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες ·
- πληθωρισμός, ο οποίος προκύπτει στο πλαίσιο της αύξησης των τιμών εισαγωγής και της τεχνητής διόγκωσης των τιμών ενός εγχώριου προϊόντος ·
- την εμφάνιση οικονομικών κινδύνων για επιχειρηματίες και επιχειρηματίες που εργάζονται με διάφορα νομίσματα στις δραστηριότητές τους.
Η πιο σοβαρή συνέπεια της υποτίμησης θεωρείται η ταχεία πτώση της αξίας του κρατικού νομίσματος, η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρό σοκ για την οικονομία, την παρακμή της και στη χειρότερη περίπτωση - προεπιλογή. Αυτό θα προκαλέσει εκροή εγχώριου κεφαλαίου προς ξένες χώρες, απότομη μείωση της επιχειρηματικότητας, αύξηση της ανεργίας και ενεργό υπερπληθωρισμό. Η υποτίμηση είναι ένα πολυμερές οικονομικό φαινόμενο που όχι μόνο μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρός μοχλός νομισματικής ρύθμισης, αλλά και να οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες στην οικονομία, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν τη χώρα σε μια βαθιά κρίση.
